سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)چیست؟ و چگونه باعث آکنه می شود؟

سندروم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری شایع در زنان است که با افزایش آندروژن ها، ایجاد آکنه ، هیرسوتیسم ، اختلال قاعدگی و … شناخته میشود.

آکنه در زنان میتواند نشانه PCOS باشد:

19-37% زنان دارای آکنه متوسط تا شدید ممکنست این اختلال را داشته باشند.

▼اطلاعات ضروری

سندروم تخمدان پلی کیستیک(PCOS) یک اختلال هورمونی شایع در زنان است.

این بیماری با تخمدانهای دارای کیستهای زیاد، تخمک گذاری نامنظم و سطوح بالای آندروژن (هورمون مردانه) مشخص میشود.

آکنه+رشد بیش از حد موها:

از آنجا که سطوح بالای هورمون مردانه (آندروژن) در بدن تمایل به ایجاد آکنه دارد، زنان دارای تخمدان پلی کیستیک، اغلب درگیر آکنه هستند.
آکنه های مرتبط با PCOS ملتهب تر(قرمز و دردناک) و در قسمتهای بیشتری از بدن نسبت به آکنه های معمول دوران بلوغ، ظاهر می شوند.
یکی دیگر از علایم شایع افزایش سطح هورمون مردانه، رشد بیش ازحد مو است. بسیاری از زنان مبتلا به PCOS نیز رشد ناخواسته مو را تجربه می کنند.

زمان بروز:

این بیماری غالباً در نوجوانی ظاهر می گردد. و چون علایم آن با علایم طبیعی بلوغ مانند آکنه همپوشانی دارند، تشخیص آن دشوار است.

علل و درمان آکنه (جوش) نوجوانی

چگونه درمان می گردد؟

رایجترین درمان آکنه های مرتبط با PCOS، داروهای خوراکی ضدبارداری ترکیبی است، که باعث کاهش سطح هورمون مردانه می شود. و به درمان PCOS و همچنین آکنه های مرتبط با آن کمک می کند.

نکته مهم:

سندروم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری شایع است. بنابراین بعنوان یک بیماری نادر که احتمالا به آن دچار نمی شوید آنرا در نظر نگیرید. اگر شما خانمی با جوش های متوسط تا شدید در صورت یا بدنتان هستید، بویژه اگر دارای قاعدگی نامنظم یا رشد بیش از حد موهای زاید هستید، یا اگر همچنان در بزرگسالی آکنه دارید که به درمان های معمولی آکنه پاسخ نمیدهد، برای ارزیابی PCOS به یک متخصص پوست مراجعه نمایید.

در صورت عدم درمان، PCOS می تواند باروری را مختل نماید.

علم PCOs

• PCOS چیست؟
• علایم
• نوسانات هورمونی در PCOS
• تشخیص
• PCOS چگونه با آکنه ارتباط دارد؟
• کدام درمان PCOS برای درمان آکنه استفاده می شود؟
• حرف آخر

PCOS چیست؟

سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، یک اختلال هورمونی شایع است که دختران و زنان بالغ را تحت تأثیر قرار می دهد. و با خصوصیات زیر شناخته می شود:

• تخمدان های پلی کیستیک: به این معنی که تخمدانها دارای تعداد غیرطبیعی زیاد کیست هستند. کیست های تخمدان همیشه مشکل ساز نیستند زیرا در تخمدان های سالم گاهی اوقات تعداد کمی کیست وجود دارد.
• اختلال تخمک گذاری: به معنی تولید تخمک بدون برنامه ریزی منظم.
• سطوح بالای هورمون های مردانه ( هورمون های مردانه هم در زنان و هم در مردان وجود دارند).

علایم

افزایش آندروژن ها منجر به علایم زیر می گردد:

• آکنه.

• هیرسوتیسم ( موهای زیادی که با یک الگوی مردانه رشد می کند، مثلا روی سینه ها یا صورت).

تصویر زیر زنی با مشکل هیرسوتیسم را نشان می دهد.

• قاعدگی نامنظم: که بیشتر یا کمتر از حد معمول اتفاق می افتد. همه زنانیکه PCOS دارند قاعدگی نامنظم را تجربه نمی کنند.
• چاقی، بویژه چاقی شکمی.

• مقاومت به انسولین: در این شرایط بدن به طور طبیعی به هورمون انسولین پاسخ نمی دهد. در PCOS، مقاومت به انسولین باعث می شود بدن انسولین بیشتری تولید کند، که منجر به مقدار بیش از حد آن در جریان خون شود.

نوسانات هورمونی در PCOS

سطح بالای آندروژن ها در PCOS بخشی از یک واکنش زنجیره ای است که شامل چندین هورمون مختلف است. نتیجه نهایی آن، افزایش آندروژن ها و اغلب اوقات آکنه است.
• بدن میزان زیادی هورمون لوتییزان (LH) تولید می کند. میزان بالای LH باعث می شود تخمدان ها مقدار زیادی آندروژن تولید کنند.
• همزمان، مقدار کم هورمون محرک فولیکول (FSH) منجر به اختلال تخمک گذاری( تخمک گذاری ناکارآمد) می شود.
• در نهایت، میزان بالای انسولین در جریان خون، تخمدان ها را برای تولید آندروژن بیشتر تحریک می کند. انسولین اضافی همچنین با کاهش سطوح هورمون دیگری به نام گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی (SHBG) (که بطور معمول از افزایش بیش از حد نرمال سطح آندروژن ها جلوگیری می کند.)، باعث افزایش آندروژن ها(اکنه ، هیرسوتیسم و..) می گردد.

این تصویر واکنش زنجیره ای را نشان می دهد:

تشخیص

سندروم تخمدان پلی کیستیک غالباً در نوجوانی ظاهر می شود. اما تشخیص آن در دوران بلوغ دشوار است زیرا علایم قاعدگی نامنظم و آکنه اغلب بخش نرمالی از دوران بلوغ هستند. به همین دلیل، PCOS اغلب در سنین 25 تا 35 سالگی و بندرت قبل از 20 سالگی تشخیص داده می شود.

از آنجاکه هیچ آزمایشی برای تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود ندارد،تشخیص آن با رد سایل علل صورت میگیرد. ( به معنی تشخیص با رد سایر شرایط ممکن).

علایم PCOS مانند قاعدگی نامنظم و اکنه با علایم طبیعی بلوغ همپوشانی دارند. به همین دلیل از شاخص های قابل اعتماد برای تشخیص PCOS نیستند.

در طول دوران نوجوانی، قابل اطمینان ترین علایم مربوط به PCOS عبارتند از:

• وجود مقادیر بالای آندروژن ها در خون.
• الگوی مداوم قاعدگی های نامنظم که حداقل دو سال پس از شروع قاعدگی ادامه دارد.
• تخمدان هایی که حداقل 25 کیست دارند.

در زنان در هر سنی، علایم زیر شک به سندروم تخمدان پلی کیستیک را تقویت می کند:

• آکنه و هیرسوتیسم ، بویژه هنگامیکه همراه باقاعدگی نامنظم یا تخمدان های پلی کیستیک باشد.
• چاقی، بخصوص چاقی شکمی. در PCOS، چاقی نتیجه عدم تعادل هورمونی است که منجر به افزایش وزن می گردد.

PCOS چگونه با آکنه ارتباط دارد؟

همانطور که دیدیم، PCOS با افزایش سطح آندروژن همراه است. آندروژن ها پوست را تحریک می کنند تا چربی بیشتری تولید کند، که سبوم نامیده می شود. سبوم اضافی احتمال بروز آکنه را افزایش میدهد. بنابراین زمانیکه آکنه به عنوان یکی از علایم PCOS ظاهر میشود، میتوان گفت بدلیل سطح بالای آندروژن ها ایجاد شده است.

جالب اینجاست که آکنه های مرتبط با PCOS با آکنه های معمولی دوران بلوغ، متفاوت است. آکنه های بلوغ شامل ضایعات غیر التهابی مانند جوش های سر سفید، و ضایعات التهابی مانند جوش های چرکی هستند.

علاوه بر این، آکنه های بلوغ در زنان غالبا در صورت ظاهر می شوند. در مقابل، آکنه های مربوط به PCOSبیشتر به عنوان ضایعات غیر التهابی در قسمت تحتانی صورت، همچنین گردن، قفسه سینه و قسمت فوقانی پشت ظاهر میشوند.
آکنه متوسط تا شدید در همه خانم ها نشانگر PCOS است.

کدام درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک برای درمان آکنه استفاده می شود؟

داروهای مختلفی برای درمان علایم متفاوت PCOS در دسترس است.

از انجا که آندروژنها منجر به آکنه های مرتبط با PCOS میشوند، درمان با هدف کاهش سطوح آندروژن صورت میگیرد.

متداولترین داروهای مورد استفاده برای آکنه های PCOS عبارتند از:

• کنتراسپتیو های ترکیبی خوراکی(COCs) که بعنوان قرص ضد بارداری نیز شناخته می شوند.
• سیپروترون استات (CPA)
• اسپیرونولاکتون
• فلوتامید
• فینانستراید

بیایید نگاهی به هرکدام از این گزینه های درمانی بیاندازیم.

کنتراسپتیو های خوراکی ترکیبی(COCs)

کنتراسپتیو های خوراکی ترکیبی، قرص های ضدبارداری هستند که شامل ترکیبی از اتینیل استرادیول( استروژن صناعی، هورمون زنانه ای که در هر دو جنس زن و مرد وجود دارد) و یک پروژستین( پروژسترون صناعی، هورمون دیگری که در زنان و مردان یافت می شود) می باشند.

قرص های جلوگیری از بارداریهای مختلف حاوی پروژستین های مختلفی هستند. در حالیکه تمام COCs ها سطوح آندروژن را کاهش می دهند، پروژستین های خاص مانند CPA، دروسپیرنون و CMA خاصیت ضد آندروژنی دارند. برخی تحقیقات نشان می دهند که این پروژستین ها نسبت به COCs هایی که حاوی پروژستین های بدون این ویژگی ها هستند، در درمان آکنه تا حدودی مؤثر تر هستند.

با اینحال، بسیاری از مطالعات نشان میدهند که کلیه COCs ها در کاهش سطح آندروژن و پاکسازی آکنه مؤثر هستند.

مطالعات بیشماری در مورد تاثیر COCs ها در زنان مبتلا به آکنه PCOS بررسی شده اند و همگی بهبود قابل توجهی در آکنه زنان مورد مطالعه مشاهده کرده اند.
از این مطالعات می توان نتیجه گرفت که تمام COCs ها در درمان آکنه به یک اندازه موثرند. اما COCs هایی که حاوی پروژستین آنتی آندروژن مانند CPA یا دروسپیرنون هستند، ممکنست برای درمان آکنه و سایر علایم مرتبط با آندروژن مانند هیرسوتیسم موثرتر باشند.

بر اساس این مطالعات در زنان مبتلا به آکنه های PCOS که از قرصهای جلوگیری از بارداری استفاده می کنند، میتوان انتظار داشت که 50 تا 87% بهبودی در آکنه داشته باشند. اگرچه ممکنست آکنه برخی از خانم ها بطور کامل پاک شوند.

عوارض جانبی شامل تهوع،سردرد و ماستالژی(درد پستان)است.همچنین میتواند خطر برخی عوارض شدیدتر مانند بیماریهای قلبی و ترومبوآمبولیسم(لخته خون)را افزایش دهند.

سیپروترون استات (CPA)

در حالیکه پزشکان تقریبا همیشه CPA را با COCs تجویز میکنند، می توان آنرا به تنهایی نیز استفاده کرد.

از آنجا که CPA ضد آندروژن است، می تواند منجر به نقایص هنگام تولد در جنین مذکر گردد. این بدان معنیست که زنانیکه از CPA به تنهایی استفاده می کنند باید از روش های جلوگیری از بارداری نیز استفاده نمایند.

دوز توصیه شده CPA وقتی به تنهایی استفاده میشود، 5–10 میلیگرم در روز برای یک دوره 10 روزه است.

بیشتر قرص های ترکیبی خوراکی ضد بارداری حاوی CPA، حدود 2 میلی گرم CPA هستند.

عوارض جانبی شامل سردرد، افزایش وزن، حساسیت پستان ها، از بین رفتن میل جنسی(تحریک جنسی) و تغییرات خلق و خو است. در دوزهای زیاد، CPA منجر به آسیب کبدی می گردد.

چون CPA بندرت بتنهایی استفاده میشود، تحقیقات زیادی درباره اثربخشی آن برای اکنه های مرتبط با PCOS انجام نشده است.

یک مطالعه کوچک در سال 1987 نشان داد که آکنه پس از 2 ماه درمان با CPA به تنهایی، بطور قابل توجهی بهبود یافته است. با اینحال هنگامیکه درمان متوقف شد، آکنه به سرعت بازگشت. علاوه بر این زنانیکه از CPA استفاده می کردند قاعدگی نامنظم یا قطع کامل قاعدگی را تجربه کرده اند.

اسپیرونولاکتون

اسپیرونولاکتون یک آنتی آندروژن است که معمولا به همراه COCs ها تجویز میگردد.

از انجا که اسپیرونولاکتون ضدآندروژن است میتواند منجر به نقایص هنگام تولد در جنین مذکر گردد. بنابراین استفاده از روشهای جلوگیری از بارداری هنگام مصرف آن بسیار مهم است.

دوز معمول اسپیرونولاکتون بین 50 تا 200 میلیگرم است. دوز ترجیحی مورد نظر 100 میلیگرم در روز است.

عوارض جانبی بویژه در دوزهای بالا شامل حساسیت پستان ها، قاعدگی های نامنظم و سردرد است.

طبق مطالعات وقتی اسپیرونولاکتون به تنهایی-و نه بهمراه COCs ها-برای خانم های با جوش و هیرسوتیسم تجویز میگردد، ممکنست برای درمان هیرسوتیسم مفید باشد اما برای آکنه نه!

فلوتامید:

فلوتامید یکی دیگر از آنتی آندروژن هاست که می تواند به تنهایی یا همراه با کنتراسپتیوهای خوراکی تجویز گردد.

مجدداً بدلیل ایجاد نقایص هنگام تولد در جنین مذکر،زنان حین مصرف باید از روشهای جلوگیری از بارداری نیز استفاده کنند.

گاهی اوقات پزشکان اگر COCs ها به تنهای برای رفع علایم PCOS کافی نباشند،فلوتامید را با آن ترکیب می کنند.

دوز پایین فلوتامید(کمتر یا مساوی 250 میلیگرم در روز) عموماً بهتر تحمل میشود و با عوارض کمتری همراه است.

از آنجا که دوزهای پایین به اندازه دوزهای بالاتر موثر است و دوز بالا میتواند به کبد آسیب برساند،محققان توصیه میکنند که درمان با دوز پایین صورت گیرد.

تنها یک مطالعه کوچک اثربخشی فلوتامید را در زنان مبتلا به آکنه بررسی کرده و نتایج نشان داد که این عمل در واقع برای پاکسازی آکنه کارهایی انجام داده است.

در یک مطالعه اثر بخشی فلوتامید با COCs ارزیابی شد و بهبود چشمگیر جوش ها مشاهده گردید.

فینانستراید:

فینانستراید ضد آندروژن نیست اما مانع از تبدیل تستوسترون ( آندروژن) به شکل فعالتر آن می گردد.

معمولا با نام تجاری propecia(r) شناخته میشود که برای درمان ریزش مو در مردان استفاده می شود.

اثرات آن در دوز توصیه ده 5 میلیگرم در روز مشابه آنتی آندروژن هاست.

هیچ مطالعه ای که بطور خاص به اثر بخشی فینانستراید برای آکنه بپردازد، وجود ندارد.

دو مطالعه ارزیابی اثر بخشی فینانستراید روی هیرسوتیسم نشان دادند که هیرسوتیسم را به همان خوبی آنتی آندروژنها درمان میکند.

هیرسوتیسم و آکنه به سطوح بیش از حد آندروزن مرتبط هستند،ممکنست فینانستراید برای آکنه مرتبط با PCOS مفید باشد!

عوارض جانبی در خانم ها شامل افزایش رشد مو، تعریق و گر گرفتگی است. همچنین خطر بالای ایجاد نقایص هنگام تولد در جنین مذکر را بهمراه دارد. پس خانم های که باردار هستند یا ممکنست باردار شوند، نباید از این دارو استفاده کنند.

درمان جوش(اکنه) بارداری

حرف آخر:

اگر خانمی هستید که با آکنه دست و پنجه نرم می کنید، بخصوص آکنه های هم در صورت و هم در بدن، رشد بیش از حد موها، افزایش وزن یا بی نظمی قاعدگی دارید، حتما از پزشکتان در مورد احتمال PCOS سوال نمایید.

منبع: ACNE.ORG