لک چیست؟

آناتومی و ساختار پوست

پوست قسمت پوششی و محافظ بدن است. ضخامت پوست بنا به عواملی از قبیل جنسیت، سن و محیط زندگی متغیر است.پوست اولین سد دفاعی و وسیعترین ارگان بدن بوده و وظایف متعدد و مهمی را بر عهده دارد و از جمله این وظایف میتوان به ایجاد سد مکانیکی در مقابل عوامل و پاتوژن های خارجی، تنظیم حرارت بدن، تنظیم آب و الکترولیت ها و شکل دادن ظاهر فرد اشاره کرد.

همچنین  پوست یک ارگان حسی است و از طریق گیرنده های مختلف حسی موجود در آن، فرد با پیرامون خود ارتباط برقرار می کند. پوست مثل یک صفخه کاغذ تخت نیست و ساختاری لایه لایه دارد.

پوست از سه لایه تشکیل شده است :

• لایه شاخی سلول مرده و سطحی (اپیدرم)
• سلول های زنده (درم)
• لایه پایه حاوی سلول های زایا(هیپودرم)

• در حوزه لک و درمان آن تمام صحبت ما در بخش اپیدرم است.

تعاریف بنیادی

• اپیدرم : لایه سطحی پوست بالای سلول های زایا
• ملانین: رنگدانه هایی که درسلول های زایا تولید می شود که مسئول رنگ پوست هستند و دو شکل دارند:

1-ملانین قهوه ایی     2-ملانین قرمز, نارنجی

• ملانوسیت: نوعی سلول زایا که رنگدانه داخل آنها ملانین تولید می شود (کار خانه ملانین سازی)
• کراتینوسیت: سلول های حامل رنگدانه به لایه سطحی پوست
• لایه شاخی: بخش سطحی پوست که عمدتا از سلول های مرده تشکیل شده اند و با پخش ملانین در آنها باعث رنگ پوست می شوند.

فرآیند ساخت ملانین در سلول های ملانوسیت(ملانوژنز) 

ارسال پیام برای برای ساخت ملانینبه کارخانه ملانین سازی

مرحله دوم : ساخت ملانین در کارخانه با مواد اولیه تیروزین

مرحله سوم : انتقال ملانین به لایه های سطحی

مرحله چهارم : بارگذاری و انتشار ملانین ها در لایه شاخی

لک  چیست؟

بخش کوچک مسطح تغییررنگ‌یافته ‌شده‌ای از پوست که ن متمایز از پوستِ نرمال است.

طبقه بندی انواع لک ها(ملاسما):

• اپیدرمال یا سطحی:

لبه های آن واضح است,به رنگ قهوه ای تیره است,تحت نور سیاه آشکارتر است,به درمان خوب جواب میدهد.

• درمال یا عمقی:

لبه های آن خیلی واضح نیست,به رنگ قهوه ای روشن یا مایل به آبی است,تحت نور سیاه تغییر نمیکند,نسبت به درمان پاسخ ضعیفی میدهد.

• مختلط:

رایج ترین نوع ملاسماست,ترکیبی از لکه های مایل به آبی وقهوه ای روشن و تیره است,تحت نور سیاه به شکل الگوهای مختلط دیده میشود.به درمان به صورت جزیی جواب میدهد.

انواع لک ها بر اساس نوع مشکل:

لک صورت عارضه بسیار رایج پوستی است, ممکن است به دلایل مختلف اعم ازژنتیک, رادیکالهای آزاد, التهاب, هورمونها, بارداری ,مصرف دارو های هورمونی ,نور آفتاب ,افزایش سن,جای جوش ( اسکار آکنه), کرم های موضعی و حساسیت به افتاب  و میکرونیدلینگ و لیزرباشد.

• لک ناشی از آفتاب

اشعه آفتاب با دو طیف اصلیUVA  به قسمت های عمقی تر نفوذ می کند و باعث پیری پوست می شود

و UVB به قسمت های سطحی تر نفوذ می کند تولید ملانین می کند.

این لک ها سطحی ( اپیدرمال) هستند و در مناطق در معرض آفتاب بیشتر دیده می شوند مهمترین نقطه تمایز این نوع لک این است که  به درمانهای لایه بردار پاسخ خوبی می دهند و ضد افتاب اصلی ترین جز درمان است وبه ضد لک های غیر هیدروکینونی جواب میدهد.

• لک ناشی از سن(Age spot-Liver spot)

در نواحی که پوست نازک شده ایجاد میشوند و بسیار سطحی هستند, به صورت مناطق جدا از هم و ناپیوسته اندکه در قسمت هایی که پوست در معرض و غیر معرض نورپخش هستند و در دست و پا نیز دیده می شوند.

• کک و مک

ضایعات بصورت بهم چسبیده نیستند وژنتیکی است,بیشتر در ناحیه پل بینی و بصورت قرینه است,این ضایعات عود بسیار بالایی دارند و وسعت انتشارشان در تابستان و زمستان متفاوت است.

• ملاسما (لک بارداری)

بر اثرافزایش تعداد ملانین می باشد که 70 درصد در خانم های بارداری  رخ می دهد و در تیپ های پوستی  3 و 4 بیشتر است از هر دو نوع درمال و اپیدرمال و مختلط می باشد در ناحیه صورت و آرنج  (عمدتا دو طرفه)می باشد. که به صورت ضایعات چزیره ایی دوطرفه و به هم متصل می باشند.در این نوع لک  نقش ژنتیک ,پروژسترون و استرس برجسته می باشد, بارداری,Ocpو آفتاب از مهمترین علل تشدید آن می باشد و در خانم های مجرد و یا اقایان هم ممکن است دیده شوند.

درمان های موضعی لایه بردار های قوی – ضد لک های هیدرو کینونی و  پیلینگ شیمیایی برای این نوع لک مناسب است ,اما 40 درصد برگشت پذیری بعد از درمان دارند.

• لک ناشی از التهاب PIH

التهاب(زخم، جای جوش، سوختگی بالیزر) یکی از عواملی است که باعث تحریک ساخت ملانین  میشود,این نوع لک از نوع درمال و اپیدرمال هستند. در درمان از پیلینگ شیمیایی با گلیکولیک اسید استفاده میکنیم و برای اسکار آکنه لایه بردار های قوی,آزالئیک اسید وهیدروکینون بکار میرود.