رژیم غذایی ویژه آکنه

ارتباط بین رژیم غذایی و آکنه بحث برانگیز است، اما مطالعات اخیر نشان داده اند که رژیم غذایی می تواند نقش چشمگیری در بروز آکنه داشته باشد. آکنه یک بیماری شایع پوستی است که تقریبا 10 درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار داده است. عوامل بسیاری در بروز آکنه نقش دارند که از آن جمله می توان به تولید سبوم های چربی و کراتین، باکتری های مسبب آکنه، هورمون ها، منافذ مسدود شده پوست والتهاب اشاره کرد.

کربوهیدرات و آکنه

افراد مبتلا به آکنه نسبت به افرادی که دارای آکنه کم یا فاقد آن هستند، به مصرف کربوهیدارت های تصفیه شده تمایل بیشتری دارند و از طرفی بین دریافت کربوهیدرات با اندیس گلیسمیک بالا وآکنه ارتباط قوی دیده شده است و مواد غذایی که شکر بالایی دارند سبب افزایش شدت آکنه می شوند.
اکثر مطالعات تاکید زیادی بر Glycemic Index (اندیس گلیسیمی) کربوهیدرات های دریافتی داشتند، GI یا اندیس گلیسمی مواد غذایی یک واحد شمارشی است که به غذاها داده شده که برای محاسبه میزان افزایش قند خون وسطوح انسولین بعد از مصرف موادغذایی حاوی کربوهیدرات با توجه به میزان مصرف کربوهیدرات دریافتی وسروینگ سایز می باشد.
برای مثال در مطالعاتی که نتایجی ازبررسی رژیم غذایی برپایه اندیس گلیسیمی در افراد با آکنه های متوسط تا شدید منتشر شده، نشان داده اند که افراد با آکنه های شدید با رژیم غذایی بدون مصرف غذاهای فرآوری شده و با اندیس گلیسیمی پایین و محاسبه سطح کربوهیدرات دریافتی، رژیم غذایی کم چرب با تاکید برسبزیجات کم نشاسته بعد از چندین هفته کاهش بروز آکنه دیده شده است.

مواد غذایی سرشار از کربوهیدارت های با اندیس گلیسمیک بالا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نان، کراکرها، چیپس ، غلات صبحانه شیرین یا دسرهایی تهیه شده از آرد سفید
• پاستاهای واسپاگتی تهیه شده از آرد سفید
• برنج سفید و نودل برنج
• نوشابه های گازدار و دیگر نوشیدنی های شیرین شده با شکر
• شیرین کننده هایی مانند نیشکر، شیره افرا، عسل یا آگوا وشیره انجیر یا خرما

کربوهیدارت های تصفیه شده با اندیس گلیسیمی بالا به سرعت در جریان خون جذب می شوند که این شرایط موجب افزایش سریع و ناگهانی قند خون می شود از طرفی هنگامی که قند خون افزایش می یابد، سطوح انسولین نیز افزایش می یابد تا قند خون را از جریان خون خارج کرده و وارد سلول ها کند، سطوح بالای انسولین برای افراد مبتلا به آکنه خوب نیست.
با این وجود، یک نکته که درپاتوژنز آکنه بسیاراهمیت دارد، اثر هایپرانسولینمیا یعنی بالا رفتن ناگهانی انسولین بعد از مصرف موادغذایی با اندیس گلیسیمی بالا، تنظیم آن وتحریک مسیرهای متفاوت آندروژن ها، فاکتور رشد انسولین، پروتئین فاکتور رشد شبه انسولین ، آبشار رتینوئیدها و مارکرهورمون رشد که در پاتوژنز آکنه نقش بسیارتاثیر گذاری دارد به همین علت مصرف مواد غذایی با قند وشکر بالا سبب افزایش شدت آکنه می شود. بهترین توضیحات بالینی ارتباط هیپرانسولینمی و مسیرهای اندوکرین همراه آن همان اثر آکنه درزنان بالغ با سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS می باشد.

کربوهیدراتها

برای مثال در مطالعه ای نشان داده شده که بیمارانی که تحت درمان با داروهای حساسیت به انسولین می باشند مانند متفورمین، توبوتامید ، پیوگلیتازون وآکاربوز که علاوه برآن رژیم غذایی با اندیس گلیسیمی پایین داشتند، سطوح اندروژن نرمال می شود. از طرفی انسولین هورمون های آندروژن را فعال‌تر می سازد و فاکتور رشد شبه انسولین 1 را افزایش می دهد که موجب افزایش شدت وگسترش آکنه و به دنبال آن رشد سریع‌تر سلول های پوست و افزایش تولید سبوم می شود.
از سوی دیگر، رژیم های غذایی با اندیس گلیسمیک پایین که قند خون یا سطوح انسولین را به طور قابل توجهی افزایش نمی دهند با کاهش شدت آکنه در ارتباط بوده اند.

لبنیات و آکنه

در مطالعات اخیرنشان دادند که ارتباط مثبتی بین افزایش مصرف لبنیات و شدت آکنه دیده شده است. همچنین، در دو مطالعه نشان داده شده که افرادی که به طور منظم شیر یا بستنی مصرف می کردند، چهار برابر احتمال بیشتری داشت به آکنه مبتلا شوند.
با این وجود، مطالعاتی که تا به امروز انجام شده اند بیشتر بر نوجوانان و جوانان متمرکز بوده و تنها ارتباط بین شیر و آکنه را نشان داده و رابطه علت و معلولی را ارائه نکرده اند. این که شیر چگونه به بروز آکنه منجر می شود همچنان به طور دقیق مشخص نیست، اما چند فرضیه وجود دارند.

لبنیات در رژیم غذایی آکنه

شیر، مستقل از اثراتی که روی قند خون دارد و سطوح انسولین را افزایش می دهد که ممکن است شدت آکنه را افزایش دهد.
همچنین، شیر گاو حاوی اسید آمینه لوسین وسایر اسیدآمینه هایی است که کبد را برای تولید IGF-1 فاکتوررشدشبه انسولین بیشتر تحریک می کند، که ارتباط آن با بروز و گسترش آکنه مشخص شده است. همچنین، اسید آمینه های موجود در پروتئین آب پنیر می تواند در تحریک بدن به تولید سطوح بیشتر انسولین نقش داشته باشد، که از آنجایی که می دانید افزایش سطح انسولین موجب آکنه وگسترش آن می شود.
پروتئین آب پنیرکه پروتئین موجود در لبنیات و یک مکمل غذایی محبوب است، سرشار ازاسیدهای آمینه لوسین و گلوتامین است. این اسیدهای آمینه سبب تقویت رشد سلول های پوست و افزایش سرعت تقسیم آنها می شوند، که این شرایط ممکن است باعث ایجاد آکنه شود.

فست فود وآکنه

آکنه با مصرف یک رژیم غذایی نامناسب که سرشار از کالری، چربی و کربوهیدارت های تصفیه شده است، ارتباط نزدیکی دارد. فست فودها، از قبیل همبرگر، ناگت ، هات داگ ، سیب زمینی سرخ شده، نوشابه های گازدار و میلک شیک ها که از اجزا اصلی رژیم غذایی غربی هستند، ممکن است خطر ابتلا به آکنه را افزایش دهند.
این که چرا خوردن فست فود ممکن است خطر ابتلا به آکنه را افزایش دهد، همچنان به طور دقیق مشخص نیست، اما برخی پژوهشگران به این نکته اشاره دارند که فست فود ممکن است بیان ژن را تحت تاثیر قرار دهد و سطوح هورمونی را به روشی تغییر دهد که موجب بروز آکنه شود. از طرفی فست فود به دلیل چربی بالا و مواد نگهدارنده زیادی که دارند سبب افزایش تولید سبوم های چربی می شوند.

شکلات و آکنه

شکلات از دهه 1920 تاکنون به عنوان یکی از محرک های احتمالی آکنه مورد توجه بوده است، اما تا به امروز اجماع در این زمینه حاصل نشده است. چندین مطالعه ارتباط بین مصرف زیاد شکلات را با افزایش خطر ابتلا به آکنه نشان داده اند، اما آنها برای تایید این که شکلات از دلایل بروز آکنه است، کفایت نمی کنند. مطالعه ای جدیدتر نشان داده است که مردان مستعد آکنه که 25 گرم شکلات تلخ 99 درصد در روز مصرف می کردند، تنها پس از گذشت دو هفته با افزایش تعداد ضایعات آکنه مواجه شدند.
این که چرا شکلات ممکن است موجب افزایش آکنه شود، همچنان به طور دقیق مشخص نیست، اگرچه یک مطالعه نشان داده است که مصرف شکلات موجب افزایش واکنش پذیری سیستم ایمنی به باکتری های مسبب آکنه می شود، که ممکن است به توضیح رابطه بین مصرف شکلات و افزایش شدت آکنه کمک کند. همچنین شکلات به دلیل داشتن اندیس گلیسمی بالاتر و شکر کل دریافتی بالاتر، شیر موجود در شکلات، چربی اشباع وترانس موجود در شکلات سبب افزایش شدت آکنه می شود.

غذاهایی که به آنها حساسیت دارید

آکنه اساسا به عنوان یک بیماری التهابی در نظر گرفته می شود. این حقیقت که مصرف داروهای ضد التهابی، مانند کورتیکواستروئیدها، درمانی موثر برای آکنه شدید و افراد مبتلا به آکنه که با افزایش سطوح مولکول های التهابی در بدن خود مواجه هستند، محسوب می شود، به دنبال همین مساله است. حساسیت های غذایی یکی از مواردی است که غذا ممکن است به بروز التهاب در بدن منجر شود. حساسیت های غذایی زمانی رخ می دهند که سیستم ایمنی بدن انسان غذا را به اشتباه به عنوان بیگانه شناسایی کرده و حمله به آن را آغاز می کند؛ این شرایط به سطوح بالای مولکول های التهابی موجود در بدن منجر می شود، که ممکن است تشدید آکنه را به همراه داشته باشد.از آنجایی که سیستم ایمنی بدن انسان می تواند به مواد غذایی مختلفی واکنش نشان دهد، بهترین روش برای یافتن محرک ها استفاده از یک رژیم غذایی حذفی زیر نظر متخصص تغذیه است. در رژیم غذایی حذفی مصرف برخی مواد غذایی به طور موقت محدود می شود تا محرک ها حذف شده و علائم تسکین یابند، سپس مواد غذایی به طور سیستماتیک اضافه می شوند، در شرایطی که علائم و الگوها زیر نظر قرار دارند.

اسیدهای چرب ضروری وآکنه

افزایش تولید سبوم یا تحریک تولید سبوم چربی در ارتباط با نسبت بالاتراسیدهای چرب تک غیر اشباع می باشد، که آنزیم های دساچوراز شکننده درتشکیل ساختار لیپیدی سبوم می تواند نقش کلیدی در تولید سبوم، تغییر و گسترش آکنه داشته باشد. علاوه برآن نقش اسیدهای چرب مفید چندغیراشباع به ویژه اسیدهای چرب ضروری امگا6 وامگا3 ونسبت بین آنها ممکن است تاثیر مستقیم روی مسیر التهابی بگذارد که سبب گسترش آکنه می شود. این نسبت برای کاهش التهاب باید بین یک تا 2 باشد ؛ از انجایی که بدن قادر به ساخت این دو اسید چرب ضروری نیست، برای کاهش شدت آکنه های التهابی توصیه به نسبت مساوی این دواسیدچرب می شود.منبع امگا6 روغن های گیاهی مانند کنجد،کلزا، آفتابگردان ، ذرت. منابع امگا3 ماهی، گردو ودانه چیا ، سویا وبذر کتان میباشد؛
رژیم های غذایی حاوی مقدار زیاد از اسیدهای چرب امگا-6، مانند رژیم غذایی غربی، با افزایش سطوح التهاب و آکنه پیوند خورده اند.این می تواند به دلیل آن باشد که رژیم غذایی غربی حاوی مقدار زیادی ذرت و روغن های سویا است، که سرشار از چربی های امگا-6 هستند، و مواد غذایی حاوی چربی های امگا-3، مانند ماهی و گردو، چندان جایی در این رژیم های غذایی ندارند. این عدم تعادل اسیدهای چرب امگا-6 و امگا-3 بدن را وارد یک وضعیت التهابی می کند که ممکن است شدت آکنه را افزایش دهد.
در مقابل، مصرف اسیدهای چرب امگا-3 ممکن است سطوح التهاب را کاهش دهد و سبب کاهش شدت آکنه می شود. هر چقدر نسبت امگا 3 به امگا6 بیشتر باشد، سبب کاهش شیوع آکنه می شود؛ هم آکنه هورمونال و همچنین اثر ضدالتهابی بر آکنه های التهابی دارد.
به دلیل اینکه :

1) مصرف غذاهای غنی از امگا 3 در ارتباط با سطح فاکتور رشدشبه انسولین IGF-1 پایین تر است .
2) امگا 3 سبب سرکوب تولید سیتوکین های التهابی می شود و مهار تشکیل لوکوترین LTB4 که میتواند با آکنه التهابی ارتباط داشته باشد.
3) امگا3 سبب کاهش مسیر ایکوزانوئیدهای پیش التهابی مثل پروستاگلاندین E2 و LTB4 که مشتق از امگا 6 می شود.
در مطالعات نشان داده شده مصرف غذاهای غنی از امگا 3 شامل : ماهی های چرب مانند سالمون وساردین ، میگو، دانه بذر کتان، گردو وبادام درختی، دانه چیا ،جلبک های دریایی ، تخم مرغ پاستوریزه غنی از امگا 3، شیر سویا ومحصولات حاوی سویا شامل توفو، اسفناج وکلم ، لوبیا چشم بلبلی سفید، سبب کاهش آکنه می شود.

آنتی اکسیدان ها:

• استرس اکسیداتیو وتولید آن به وسیله نوتروفیل ها منجربه شدت آکنه می شود. شواهدی وجود دارد که بیماران آکنه ای سطح پایین آنتی اکسیدان های ویژه ای دارند و بنابراین اهمیت مکملیاری آنتی اکسیدان های ویژه دربیماران آکنه ای توصیه شده است.
  ویتامین A ,E در بیماران آکنه ای سطح پایینی دارند.
• در مقایسه با بیماران سالم، بیماران آکنه سطح بالاتری از مالون دی آلدهید به عنوان مارکر آنتی اکسیدانی لیپیدی وآسیب اکسیداتیو دارند.
•  سلنیم وفعالیت گلوتاتیون پراکسیداز وابسته به سلنیم در بیماران آکنه پایین تر است.
• اپی گالاکتوچین به عنوان آنتی اکسیدان موجود در چای سبز، با تولید سبوم چربی کمتر ارتباط دارد.
• فلاونوئید با آنتی اکسیدانی به نام nobiletin در آب مرکبات( گریپ فروت، پرتقال خونی) نشان داده شده که سبب کاهش لیپوژنز و تکثیرسلولی غدد سبومی می شود.
• فیتوآلکسین phytoalexinرزوراترول که در پوست انگور قرمز، شراب قرمز، بادام زمینی و berries آنتی باکتریال بوده وسبب کاهش آکنه می شود.

در عوض چه چیزی بخوریم؟

اگرچه مواد غذایی که در بالا به آنها اشاره شد به بروز آکنه منجر می شوند، برخی مواد غذایی و مواد مغذی نیز وجود دارند که ممکن است به حفظ سلامت پوست کمک کنند. در مطالعات اخیر گزارش کرده اند که بزرگسالان جوان با آکنه متوسط تا شدید، رژیم با اندیس گلیسیمی بالا شامل قند وشکر اضافه ،شکرکل دریافتی ، شیر ،چربی اشباع، اسیدچرب ترانس و میزان ماهی دریافتی پایین تری دارند در این مطالعه 58% از شرکت کنندگان تاکید کرده اند که رژیم میتواند سبب بهبود یا بدتر شدن آکنه شود. کاهش آکنه با تاکید بر کاهش سطح انسولین سبب کاهش تولید سبوم می شود.

منابع غذایی اسیدهای چرب امگا-3

اسیدهای چرب امگا-3 از خواص ضد التهابی برخوردار هستند، و مصرف منظم آنها با کاهش خطر ابتلا به آکنه پیوند خورده است.
مصرف غذاهای غنی از امگا 3 شامل : ماهی های چرب مانند سالمون وساردین ، میگو، دانه بذر کتان، گردو وبادام درختی، دانه چیا ،جلبک های دریایی ، تخم مرغ پاستوریزه غنی از امگا 3، شیر سویا ومحصولات حاوی سویا شامل توفو، اسفناج وکلم ، لوبیا چشم بلبلی سفید، سبب کاهش آکنه می شود.

پروبیوتیک ها

پروبیوتیک ها سلامت روده و تعادل میکروبیوم را بهبود می بخشند، که این شرایط با کاهش التهاب و خطر کمتر ابتلا به آکنه پیوند خورده است. در بیماران آکنه توصیه به مصرف مکمل های غذایی پروبیوتیک ها یا مصرف مواد غذایی پره بیوتیک که پیش سازپروبیوتیک ها می باشند. موادغذایی پره بیوتیک ترکیبات غیرقابل هضمی هستند که باعث تحریک رشد باکتری های مفید روده بزرگ می شوند، باکتری های مفید روده پره بیوتیک ها را به اسیدهای چرب زنجیره کوتاه به نام بوتیرات تبدیل می کنند، براساس تحقیقات صورت گرفته بوتیرات می تواند اثرات ضدالتهابی در داخل روده بزرگ داشته باشد.
موادغذایی غنی از پره بیوتیک شامل :حبوبات ،لوبیا ، نخودفرنگی، جودوسر، موز، تره فرنگی، مارچوبه ،سیر وپیاز

چای سبز

چای سبز حاوی پلی‌فنول اپی گالاکتوچین است به دلیل خواص آنتی باکتریال وضدالتهابی که دارد با کاهش التهاب و تولید سبوم ارتباط دارد. چای سبز سرشار از آنتی اکسیدان ها، فیتوکمیکال ها مانند پلی فنول ها وهمچنین منگنز، منیزیم ،پتاسیم وکافئین است، عصاره چای سبز نیز در صورت استفاده موضعی می تواند شدت آکنه را کاهش دهد.

زردچوبه

زردچوبه حاوی پلی‌فنول کورکومین است، که از خواص آنتی باکتریال و ضد التهابی سود می برد و می تواند به تنظیم قند خون، بهبود مقاومت به انسولین و مهار رشد باکتری های مسبب آکنه کمک کند. در بیماران آکنه توصیه به دوز 400-600 میلیگرم 3 بار در روز می شود و از آنجایی که کورکومین زردچوبه در خون جذب پایینی دارد نیاز به دوز بالاتری دارد.

رژیم های غذایی سبک پالئولیتیک

رژیم های غذایی پالئو سرشار از گوشت بدون چربی، میوه ها، سبزیجات و مغزهای خوراکی هستند و از محتوای کم غلات، لبنیات و حبوبات برخوردار هستند. این قبیل رژیم های غذایی با کاهش قند خون و سطوح انسولین ارتباط دارند.

رژیم های غذایی سبک مدیترانه ای

یک رژیم غذایی مدیترانه ای سرشار از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، ماهی و روغن زیتون است و میزان لبنیات و چربی های اشباع در آن کم است. این رژیم غذایی نیز با کاهش شدت آکنه پیوند خورده است.

رژیم غذایی بدون آکنه

رژیم آکنه باید خیلی دقیق باشد، رژیم بدون آکنه یک روش از خوردن است که ادعا می کند که می تواند سبب بهبود یا حذف آکنه می شود.

• رژیم کم چرب، پرفیبر و اجتناب از مصرف بادام زمینی
• اجتناب از غذاهای سرخ شده ونمک اضافه، محصولات لبنی، غذاهایی که کربوهیدرات تصفیه شده دارد
• اجتناب از غذاهای با کربوهیدرات بالا
• رژیم برپایه گیاهخواری، کم چرب، بدون قند وشکر
• دریافت 20-30 گرم فیبر دریافتی روزانه (افزایش فیبر دریافتی سبب تمیزسازی کولون وحذف سموم از بدن برای پوست سالم،
• اجتناب از محصولات بادام زمینی
• محدودیت نمک به ویژه نمک روی میز یا نمک یددارشده
• اجتناب از نمک بالا مثل چیپس، گوشت فرآوری شده، غذاهای کنسروی، پاپ کورن نمک دارشده
• اجتناب از کربوهیدرات تصفیه شده مثل سودا، شکلات ،غذای پخته به دلیل اینکه کربوهیدرات سبب افزایش سطح انسولین درخون می شود وبالا رفتن سطح انسولین سبب افزایش شدت آکنه می شود.
• هرچقدر سطح چربی های خون بالاتر باشد ممکن است سبب افزایش تولید هورمون هایی مثل تستوسترون شود که سطح بالاتر هورمون ها موجب بدتر شدن آکنه می شود.
  Index glycemic یک مقیاس است که غذاهایی که GI بالاتری دارند سریعتر شکسته می شوند وسریعتر سبب افزایش بالارفتن خون می شوند،زمانی که قندخون سریعتربالا می رود بدن تولید انسولین بالاتر می کند که سبب کاهش گلوکز بیشتر می شود. انسولین هورمونی است که به کاهش قندخون کمک می کند، غذاهایی با میزان GI کمتر، دیرتر شکسته می شوند و به آرامی سبب بالارفتن انسولین ودر نتیجه جلوی تحریک با شدت انسولین می گیرند.

غذاهایی با اندیس گلیسیمی بالا :

نان سفید، برنج سفید، سیب زمینی ، آب جو، محصولات ذرت ، شیرینی جات وکربوهیدرات تصفیه شده

غذاهایی با اندیس گلیسیمی متوسط :

نان وپاستای سبوس دارو غلات کامل، برنج قهوه ای ، سیب زمینی شیرین ، نخود سبز، تعدادی میوه جات شیرین

غذاهایی با اندیس گلیسیمی پایین :

مغزها وغلات چاودار،حبوبات مثل لوبیا وعدس ، سبزیجات سبز، آووکادو وزیتون ،زردآلو وگیلاس
غذاهایی که فیبر بالایی دارند اندیس گلیسیمی پایین تری دارند به دلیل اینکه فیبر نیاز به هضم بیشتری دارد.
مطالعات جدید نشان داده اند که غذاهایی مثل روغن زیتون وآووکادو میتواند سبب هضم آروم شود و منجر به نگه داشتن قندخون شود که به سرعت بالا نرود.
رژیم تنظیم اندیس گلیسیمی می تواند برای درمان آکنه وکاهش بروز آکنه مصرف شود که کمک می کند که کربوهیدراتی مصرف شودکه کمتر قندخون را بالا ببرد.
محدودیت لبنیات در رژیم پاکسازی اکنه سبب محدودیت کلسیم دریافتی می شود، در نتیجه در این بیماران مکمل کلسیم و ویتامین دی مورد نیاز است.
در نتیجه در بیماران توصیه به رژیم با اندیس گلیسیمی پایین، اسید چرب اشباع پایین تر، غلات کامل ومیوه سبزیجات بالا، توصیه به مصرف منابع امگا3 ویا مکمل امگا3 وروغن ماهی ، دریافت ویتامین دی وکلسیم کافی ، توصیه به رژیم با لبنیات کمتر می کند.