لک صورت یکی از مهمترین دغدغه افراد مراجعه کننده به مطب های پوست و مو می باشد.در درمان ضایعات لک اولین کار و مهمترین قدم، تشخیص نوع ضایعهی لک است. انواع مختلف لک عمدتاً درمانهای مختلفی دارند و رویکرد درمانی پزشک و مراقبتهای بیمار متفاوت هستند. پس در قدم اول باید نوع لک صورت خودتان را با همکاری پزشک کاملاً مشخص بکنید تا پزشکتان بر اساس آن درمان مناسب را انجام دهد و شما طبق آن درمان و پروتکل درمانی، درمانتان را داشته باشید.به طور مثال از بین بردن جای جوش که به صورت لک صورت نمایش داده می شود یکی از شایعترین گلایه هاست ساختار ایجادی متفاوتی دارد.
در این مقاله قصد داریم در باره عواملی که در درمان لک باید به آن توجه شود صحبت کنیم که به شرح ذیل است :
- نوع لک را مشخص کنید
- اصول درمان لک را بشناسید
- پاکسازی اولین مرحلهي درمان لک
- درمان دومین مرحله درمان لک
- حفاظت سومین مرحله درمان لک
- نقش ضد آفتاب در درمان لک صورت
- نقش آنتی اکسیدان در درمان لک
- خلاصه و جمعبندی درمان لک صورت
نوع لک را مشخص کنید
انواع شایع لک صورت به موارد ذیل تقسیم بندی می شود:
- کک و مک یا فرکل
- لک ناشی از آفتاب
- ملاسما ( لک بارداری یا هورمونی )
- لک ناشی از سن
- لک ناشی ازالتهاب(جای جوش)
شایعترین نوع لک صورت بهصورت کک و مک یا فرکل هستند، دومین نوع شایع لکهای ناشی از آفتاب هستند که عمدتاً در گونه، پیشانی و نقاطی که در بیشتر در معرض آفتاب قرار گرفتهاند، لکهای ناشی از سن نیز عمدتاً در ناحیهی دست، صورت و پا در افرادی که سن بالایی دارند دیده میشود.
یکی از شایعترین لکهایی که بین خانمها و در ۱۰ درصد موارد آقایان دیده میشود لکهای ناشی از هورمونها است که شایعترین آنها ملاسما یا لک بارداری و یا لکهایی که افراد در اثر مصرف داروهای هورمونی مثل قرصهای بارداری به آنها مبتلا میشوند.
نوع آخر انواع لک، نوع لک ناشی از التهاب است که این هم لک بسیار شایعی است و پوست در برابر التهاباتی که بر اثر زخم، جای جوش و هرگونه ضایعه و سوختگی بر روی پوست التهابی ایجاد میشود، با افزایش ترشح ملانین و ایجاد لک در برابر آن واکنش میدهد.
بسیاری از افراد که برای از بین بردن جای جوش مراجعه می کنند در این گروه هستند پس در قدم اول ما باید نوع لک خود را با کمک پزشک و با معاینه یا معاینه با لامپ وود نوع لک خود را مشخص بکنیم.
اصول درمان لک را بشناسید
بعد ازتشخیص نوع لک صورت وارد ساختار درمان لک میشویم. ساختار درمان لک عمدتاً سه بخش عمده را شامل میشود
- Clean، به معنی پاکسازی
- Treat به معنی درمان
- Protectبه معنی محافظت از درمانی که انجام شده است.
پاکسازی اولین مرحلهي درمان لک
مرحله اول درمان لک صورت به سه زیر گروه تقسیم می شود
- شستشو
- پاکسازی عمقی
- لایه برداری
اولین مرحلهی درمان لک صورت ,مرحلهی Clean است. Clean به معنی پاکسازی از دو قسمت شستوشو و پاکسازی تشکیل میشود. شما بر اساس نوع پوست خود باید حتماً در طول روز حداقل دو بار صورت خود را بشویید، بهویژه زمانی که میخواهید از محصولات ضدلک استفاده کنید.
انواع و اقسام شویندههایی در بازار وجود دارند که بر اساس نوع پوست شما: خشک، نرمال و چرب به شما پیشنهاد میشود. البته در بعضی از برندها شویندههایی مثل فومها، صابونها و ژلها وجود دارند که علاوه بر خواص شویندگی دارای مواد ضدلک هم هستند. شما میتوانید در صورتی که صورتتان مشکل خاصی نداشته باشد از اینگونه شویندهها که دارای مواد ضدلک همزمان هستند استفاده کنید.
دومین بخش از مرحلهی اول مراقبتهای مربوط به درمان لک یا همان قسمت Clean به پاکسازی مربوط میشود. یادمان باشد که یکی از مراحل بسیار مهم در درمان جوش، آکنه و لک، مرحلهی پاکسازی است؛ آنجایی که شما بعد از شستوشوی صورتتان از تونر استفاده میکنید و تونر با یک پاکسازی عمقی باعث میشود که ضایعاتی را که به صورت ذرات ریز در منافذ پوست شما ورود پیدا کنند خارج بکند و شما یک مرحلهی شستوشوی دوگانه خواهید داشت. ابتدا شوینده و سپس تونرینگ یا پاکسازی توسط تونر.
مرحلهی سوم پاکسازی: لایهبردارها
البته پاکسازی یک مرحلهی دیگر به عنوان لایهبردارها هم دارد که در این بخش خود را جانمایی میکنند. به طور مثال افرادی که دچار لک هستند یکی از قسمتهای درمان بهویژه در پاییز و زمستان استفاده از لابهبردارهای مختلف است، مثل انواع کرمهای AHA که میتوان از درصدهای ۱۰ درصد تا حدود ۲۰ درصد بهصورت کرمهای خانگی استفاده کرد و یا در افرادی که پوست چرب دارند، انواع اسکرابها هفتهای یک الی دو بار میتواند به افراد کمک بکند که یک لایهبرداری و پاکسازی صورت بگیرد.
خلاصهی بخش Clean
پس اگر بخواهیم بخش پاکسازی پوست را تقسیم بندی بکنیم، به سه بخش اصلی تقسیم میشود: شوینده، تونرینگ یا پاکسازی عمقی و مرحلهی لایهبرداری توسط AHA.
مرحلهی درمان: Treat
بعد از مرحلهی Clean پوست فرد آماده میشود تا بتواند داروهای درمانی یا کرمهای آرایشی-بهداشتی حاوی مواد ضدلک را در مرحلهی Treat یا مرحلهی درمان قبول بکند و پوست پاکسازی شده، لایهبرداریشده و تمیز و شستوشو شده قطعاً جذب بهتری نسبت به مواد دارویی و مواد فعال ضدلک خواهد داشت. در این مرحله عمدتاً ما دو دسته محصولات داریم:
- محصولات هیدروکینوندار
- محصولات غیر هیدروکینونی
هیدروکینون همانطور که درمقاله های دیگر خدمت شما توضیح دادیم به عنوان یکی از مواد ضدلک قوی شناخته شده است که البته محدودیتهایی در استفاده دارد اما در نهایت یکی از مهمترین ارکان درمان است.
در این مرحله افراد میتوانند از ترکیبات ساختنی یا موضعی که پزشک برای آنها تجویز میکند یا مستقیماً از کرم هیدروکینون یا برخی از محصولات آرایشی-بهداشتی که حاوی هیدروکینون هستند به عنوان یک مادهی ضدلک استفاده بکنند.
لازم به ذکر است کرم هیدروکینون به صورت دارو در درصد های 2 و 4 درصد با تجویز پزشک در دسترس است و در محصولات آرایشی و بهداشتی با درصد های زیر دو درصد موجود می باشد.
محصولات بهداشتی مراقبتی درمان لک صورت
در بعضی از مواردی که افراد مایل نباشند یا پزشک مایل نباشد که به افراد هیدروکینون تجویز بکند، ما از جایگزینهای هیدروکینون که لیست بلندبالایی دارد استفاده میکنیم. به طور مثال :
- آلفا آربوتین
- اسید کوجیک
- رزورسینول
- ویتامین C
- ویتامین E
- آزالیک اسید
- AHAوBHA
جز لیست بلندبالایی از محصولاتی که همهی آنها با ادعای ضدلک بودن جایگزینی برای هیدروکینون هستند. خیلی اوقات محصولات آرایشی-بهداشتی ترکیب و یا کمپلکسی از این محصولات را در کنار همدیگر به صورت یک محصول به بازار ارائه میدهد.
در این مرحله ما باید از این محصولات استفاده بکنیم. به یاد داشته باشید که محصولاتی که حاوی مواد ضدلک هستند به دلیل اینکه عمدتاً حساسیت پوستی میدهند، ترجیحاً با تجویز پزشک باید شبها استفاده بشوند که کمتر در برابر نور خورشید قرار بگیرند و آن حساسیت ناشی از نور خورشید در آنها کاهش پیدا بکند.
مرحلهی سوم: Protect
در پایان، یکی از مهمترین ارکان درمان لک مرحلهی سوم Protect است. در مرحلهي Protect به معنی محافظت باید به یاد داشته باشید که ضدآفتابها و استفاده از ضدآفتابها به مهمترین رکن درمان لک و شاید بیش از دو مرحلهی قبلی اهمیت دارد.
آنجایی که ضدآفتابهای فیزیکی یا شیمیایی از پوست حفاظت میکنند تا اثر منفی اشعهی آفتاب بر روی پوست کاهش پیدا بکند.در حفاظت از آفتاب در درمان لک باید به سه اصل زیر دقت شود
- اول اجتناب و دوری از آفتاب:عدم قرار گیری در معرض آفتاب در ساعتهای 11تا 14
- دوم حفاظت فیزیکی از آفتاب : استفاده از پوشش مناسب کلاه لبه دار,عینک آفتابی,لباس آستین بلند
- سوم استفاده از ضد آفتاب: استفاده از ضد آفتاب مناسب هر دو ساعت
نکاتی دربارهی مصرف ضدآفتاب در درمان لک
یادمان باشد که ضدآفتاب را به میزان کافی و با تکرار کافی باید استفاده بکنیم. اگر بخواهم برای شما توضیح بدهم، ضدآفتاب به میزان کافی به میزان استاندارد به این معنی است که یک کرم ضدآفتاب را اگر دو و نیم بند انگشت استفاده بکنید، یعنی اینکه به اندازهی دو و نیم بند انگشت تیوپ را روی دستتان خالی بکنید، این میزان استفاده از ضدآفتاب برای صورت و گردن مناسب است.
پس در جریان باشید که این حجم از ضدآفتاب را اگر روی صورت گردن قرار بدهید و روی آن مالش بدهید، حفاظت معینشده را بر اساس عدد عیار حفاظتی که روی تیوپ نوشته شده، 50 پلاس یا ۳۰ ایجاد میکند .
این نکتهی خیلی مهم را به یاد داشته باشید
بهترین ضدآفتابهای دنیا هم بعد از سه ساعت باید مجدد تجدید بشوند، چون ۵۰ درصد اثر آنها کاهش پیدا میکند.
پس افرادی که از ضدآفتاب استفاده میکنند بهویژه بیمارانی که تحت درمان لک و داروهای لک هستند و از لک رنج میبرند، باید استفاده از ضدآفتاب را به عنوان یکی از حیاتیترین اقدامات خود مد نظر داشته باشند.
به یاد داشته باشیم که مصرف ضدآفتاب فقط محدود به خروج از خانه و در معرض قرارگیری مستقیم آفتاب نیست، افراد در داخل فضای منزل، در روزهای ابری و حتی روزهای بارانی بهویژه روزهای برفی، حتی پشت شیشهی اتومبیل وقتی که در داخل اتومبیل هستند، حتماً در همهی این موارد باید به یاد داشته باشند که اشعهی آفتاب اثر مضر خودش را خواهد داشت و باید حفاظت از آفتاب را حتماً جدی بگیرند.
باید به افرادی که تحت درمان لک صورت یا ازبین بردن جای جوش هستند متذکر شد که هر جلسه در معرض آفتاب قرار گیری بدون حفاظت درمان شما را تا دوماه از بین می برد
نقش آنتیاکسیدانها در درمان لک
در مرحلهی آخر محافظت، ما باید پوستمان را در ضمن درمان لک در برابر اکسیدانها که خودشان یک تحریک کنندهی ایجاد لک هستند محافظت بکنیم. به خاطر همین از آنتیاکسیدانها مثل ویتامین C و کرمهای مختلفی که از ویتامین C در بازار هست استفاده میشود تا اثربخشی درمان لک را محافظت بکند. ویتامین C و ویتامین E و سایر آنتیاکسیدانها کمک میکنند تا اثر مضر مواد اکسیدان بر روی پوست کاهش پیدا بکند و درمان لک پایدارتر بشود.
خلاصه و جمعبندی درمان لک صورت
درمان لک در سه مرحلهی Clean، Treat و Protect باید انجام بشود. اینکه شما در یک درمان لک باید در هر مرحله از یک محصول استفاده بکنید یک الزام است. در مرحلهی Clean ما باید در پایه از مواد شوینده به صورت روزانه در مراقبت و روتین پوستمان استفاده کنیم.
خیلی اوقات پاکسازی عمقی توسط تونرها یک کمککنندهی خیلی خوب در پاکسازی عمقی است و لایهبرداری توسط AHA، لایهبردارهای مختلف که همان اسیدهای میوه هستند و اسکرابها که هفتهای یکی الی دو بار در افراد پوست چرب استفاده میشود، اجزای اصلی مرحلهی Clean را تشکیل میدهند.
وارد بخش Treat میشویم. شما یا باید توسط پزشک خود یک ترکیب ساختنی یا یک محصول درمانکنندهی ضدلک را استفاده بکنید که میتواند یا هیدروکینونی یا غیرهیدروکینونی باشد. محصولات هیدروکینونی را باید بهصورت مقطعی هر دو الی سه ماه قطع بکنید و بعد دو الی سه ماه بعد استفاده کنید.
یعنی ما بهصورت منقطع از محصولات حاوی هیدروکینون استفاده میکنیم که هیدروکینون همانطوری که عرض کردم هم بهصورت دارو هست و هم در برخی از برندهای آرایشی-بهداشتی استفاده شده است و همانطوری که عرض کردیم طیف وسیعی از مواد موثره ایی وجود دارد که اینها جایگیزینهای هیدروکینون هستند که عمدتاً به صورت کمپلکس یا چند تا از این محصولات در داخل یک محصول آرایشی-بهداشتی موجود است و در مرحلهی Treat از آن استفاده میکنیم.
مرحلهی سوم و مهمترین مرحله در درمان لک که تقریباً ۵۰ درصد درمان لک را شامل میشود، Protect است که شامل حفاظت از آفتاب که بهصورت حفاظت فیزیکی، بهصورت پوششهایی که قرار بگیرد تا در معرض مسقیم آفتاب نباشیم؛ به طور مثال با کلاههای لبهدار یا قرارگیری در سایه در معرض مستقیم آفتاب قرار نگیریم. اما در ارتباط با حفاظت شیمیایی، استفاده از ضدآفتابها به میزان مکفی و با تکرار زیاد میتواند به ما کمک بکند تا حفاظت خوبی از درمانِ انجامشده داشته باشیم.
نکات پایانی
امیدوارم اطلاعاتی که در این مقاله خدمت شما داده شد بتواند به شما کمک بکند تا پوستی شفافتر و یک درمان پایهای برای لکهای صورتتان داشته باشید. نکتهی اولی را که در این مقاله به آن اشاره شد خدمتتان گفتم، در پایان دوست دارم تکرار کنم
انواع لک درمانهای مختلف و طول درمان مختلف دارد و هر کدام از آنها شرایط خاصی برای درمان دارند؛ بعضی طولانیتر هستند و بعضی زمان کمتری میبرند. پس در مرحلهی اول باید نوع لک شما توسط پزشک مشخص بشود و بعد باید از یک درمان با سه محور Clean، Treat و Protect استفاده بکنید.
شما می توانید تجربیات خود را در زمینه درمان لک را در بخش نظرات این مقاله بنویسید همچنین در صورتیکه که سوالی در زمینه درمان لک صورت همچنینی ازبین بردن جای جوش دارید می توانید در بخش مشاوره پزشکی سایت آکنه یار بپرسید.
سلام ممنونم از مقاله کاربردی و خوبتان تا حالا مقاله ایی به این کاملی در زمینه درمان لک نخونده بودم یک سوال داشتم من بعد از بارداری فرزندم دچار لک حاملگی شدم یک سال از انواع کرم ها استفاده کردم اما از بین نرفته دکترم گفت باید لیزر کنی آیا لیزر جواب می ده؟
لک ناشی از بارداری یا ملاسما یکی از انواع شایع و متاسفانه مقاوم به درمان لک می باشد این لک به صورت لک های پروانه ایی شکل بر روی پل بینی و پیشانه و گونه و عمدتا به صورت قرینه است چند نکته را در درمان لک صورت باید دقت کنید :
1- دوری و اجتناب و حفاظت فیزیک در برابر آفتاب به صورت عدم قرار گیری درمعرض آفتاب و پوشش مناسب
2- استفاده از ضد آفتاب 50+و تکرار آن هر دو ساعت ( برخی از ضد آفتاب ها مواد ضد لک هم دارند مانند ضد آفتاب اسپات بایودرما و اسپات سولوشن 50+ الارو)
3- استفاده از ترکیبات ضد لک هیدروکینونی ( ترجیحا بر اساس فرمول کلیگمن – ترکیب لایه بردار و استرویید و هیدروکینون)
4- لیزر های قابل استفاده مانند لیزر q سویچ و لیزر تالیم
سلام
امیدوارم مطالب ما در زمینه درمان لک مفید باشد ضایعه پوست شما به نظر ملاسما می آید یا لک بارداری که شامل لک های ناشی از هورمون می باشد و با آفتاب و تغییرات هورمونی تشدید پیدا می کند متاسفانه این نوع لک ها مقاوم هستند و به درمان به سختی پاسخ می دهند اما لیزر ها می توانند بیشتر کرم ها کمک کننده باشند لیزر کیوسویچ و لیزر تالیم از گزینه های اصلی درمان آن هستند