جوش (آکنه)یک اختلال پوستی است که معمولا از دوران نوجوانی آغاز می شود و درصد زیادی از افراد را درگیر میکند. جوش (آکنه)در افراد مختلف دلایل و راههای درمان مختلفی دارد جوش (آکنه) مشکلی است که طیف وسیعی که طیف وسیعی از جوانان را درگیر می کند. این عارضه ی ناخوشایند، مشکلات زیبایی و روحی بسیاری را برای فرد ایجاد می کند. هر شخصی شیوه ای را برای مبارزه با آکنه های صورت خود بر میگزیند. اما بهترین روش این است که تحت نظر متخصص پوست درمان شویم. از این رو با خانم دکتر مریم اژدری، متخصص پوست و مو در کرج صحبتی داشتیم تا ایشان دانستنیهای این معضل فراگیر را برایمان تشریح کنند.
خانم دکتر اژدری، با سپاس از اطلاعاتی که در اختیار خوانندگان ما قرار می دهید، خواهشمند است بفرمایید که آکنه یا همان جوش چیست؟
خانم دکتر مریم اژدری، متخصص پوست و مو در کرج:
آکنه ولگاریس بیماری پوستی التهابی و مزمن است. که تقریبا همه افرا (نوجوانان و افراد بالغ) در طول زندگی خود آن را تجربه می کنند. ضایعات به صورت التهابی و غیرالتهابی تظاهر می کند. ضایعات التهابی شامل پاپول ها و پوسچول هاوندول ها می باشد و ضایعات غیرالتهابی به صورت کومدون های باز (سرسیاه) و بسته (سرسفید) مشخص می شوند.
شیوع آکنه و همچنین احتمال ادامه یافتن این مشکل در دوران بزرگسالی در دختران نوجوان بیشتر است ولی این ضایعه در پسرها شدت بیشتری دارد و علت آن عفونی، هورمونی و یا مشکلات روانی – اجتماعی است.
خانم دکتر، اصولا آکنه چه انواعی دارد؟ آیا جوش در افراد مختلف، انواع متفاوتی دارد؟ دلیل پیدایش آکنه در پوست چیست؟
خانم دکتر مریم اژدری، متخصص پوست و مو در کرج:
آکنه انواع مختلفی دارد: ولگارس- ناشی از استروئید- نوزادی (در بدو تولد به وجود می آید)- کیستیک- فولمینانس (برق آسا)- گرم منفی- مکانیکی- شغلی- ناشی از ترکیبات آرایشی- ندولوکیستیک- آکنه حاره (تروپیکال)- آکنه کونگلوباتا- آکنه هالوژن- کلر آکنه و …
باکتری شایع در آکنه، Propionibacteriom acnes (p.acnes) می باشد. این باکتری گرم مثبت روی پوست زندگی می کند و در فاز التهابی آکنه دیده می شود.
آیا برای تشخیص نوع آکنه، آزمایشات خاصی برای هر بیمار باید انجام شود؟
خانم دکتر مریم اژدری، متخصص پوست و مو در کرج:
آزمایشات میکروبیولوژیک در ارزیابی و درمان بیماران مبتلا به آکنه لازم نیست. فولیکولیت گرم منفی که با وجود پوسچل وندول در اطراف دهان و بینی مشخص می شود، به وسیله باکتریهای متنوعی ایجاد می شود و به درمانهای رایج آکنه پاسخ نمی دهد. کشت باکتریال و آنتی بیوگرام به طور معمول در تشخیص و درمان این فولیکولیت ها مفید است.
در آکنه معمولی نیازی به آزمایشات هورمونی نمی باشد. با وجود اینکه آندروژن ها (هورمون مردانه) در ایجاد آکنه نقش مهمی ایفا می کنند، در اکثر بیماران سطح هورمون ها نرمال است. در زنانی که به درمان های معمول آکنه پاسخ ندهند یا دچار هیرسوتیسم (موی زائد) و پریود نامنظم هستند، آزمایش های زیر درخواست می شود:
FSH (Follicule- stimulating Hormone)
LH (leutinining Hormone)
DHEA S (dehydroepiandrosterone sulfate)
FT (Free testosterone)
پاترژنز آکنه:
• کراتینی شدن غیرطبیعی مجرای فولیکول
• افزایش ترشح سبوم (چربی) از غدد سباسه
• تکثیر باکتری مولد آکنه (p.acnes) درون فولیکول
• التهاب
خانم دکتر اژدری، لطفا در مورد درمان جوش (آکنه) ما را راهنمایی بفرمایید. چه روشهایی برای هر یک از انواع آکنه استفاده می شود؟
خانم دکتر مریم اژدری، متخصص پوست و مو در کرج:
هدف از درمان کاهش تولید سبوم، از بین بردن کلونی باکتریایی و کومدولیتیک می باشد. درمانهای مختلفی برای آکنه استفاده می شود که به آنها اشاره می کنیم:
درمان های موضعی:
رتینوئیدهای موضعی: این داروها با کاهش میزان انسداد داخل مجرای فولیکول در درمان آکنه کومدونال و التهابی مفید هستند.
بنزوئیل پروکساید: به تنهایی و در ترکیب با اریترومایسین و کلیندامایسین موضعی در درمان آکنه موثر است. این دارو باکتریسیدال (کشنده باکتری) می باشد و مانع از رشد و گسترش باکتری p.acnes می شود.
آنتی بیوتیک های موضعی: اریترومایسین و کلیندامایسین که توسط بیمار به خوبی تحمل می شود و برای کاهش مقاومت p.acnes با این داروها بهتر است در ترکیب با رتینوئیدهای موضع و بنزوئیل پروکساید مصرف شود.
اسید سالیسیلیک: کومدولیتیک است اما اثر آن از رتینوئید موضعی کمتر می باشد. ممکن است باعث التهاب پوستی شود.
اسید آزلائیک: خواص کومدولیتیک و آنتی باکتریال دارد.
درمان های سیستمیک :
آنتی بیوتیک های سیستمیک: شواهد مبتنی بر تاثیر مثبت تتراسایکلین- داکسی سایکلین- مینوسایکلین- اریترومایسین- تریمتوپریم- سولفامتوکسازول و آزیترومایسین وجود دارد. مشکل عمده در استفاده از آنتی بیوتیک ها روند رو به رشد مقاومت باکتریال است. بنابراین در آکنه خفیف از این دسته از داروها نباید استفاده کرد.
داروهای هورمونی :
داروهای ضدبارداری خوراکی: شامل داروهای حاوی استروژن است.
اسپیرنولاکتون: به عنوان یک آنتی آندروژن عمل می کند.
سیپروترون استات: به همراه اتینیل استرادیول (به صورت داروی خوراکی ضدبارداری) می تواند در درمان آکنه خانم ها موثر باشد.
فلوتامید: این دارو در درمان جوش (آکنه)تاثیرات مثبتی دارد ولی سمیت و نارسایی کبدی ناشی از آن استفاده از این دارو را محدود کرده است.
کورتیکو استروئیدهای خوراکی: از دو طریق در درمان جوش (آکنه) موثر است. دوزهای پایین کورتیکو استروئیدها به مهار فعالیت غده فوق کلیوی در بیماران مبتلا به پرکاری این غدد منجر می شود. از سوی دیگر مصرف کوتاه مدت دوزهای بالای کورتیکواستروئیدهای خوراکی ممکن است در درمان بیماران مبتلا به بیماری های التهابی شدید موثر واقع شود.
ایزوترتینوئین: استفاده آن در آکنه ندولوکیستیک شدید، آکنه های مقاوم به درمان و آکنه هایی که از خود اسکار فیزیکی یا روانی به جای می گذارند می باشد. آزمایشات لازم در طول درمان با این دارو شامل اندازه گیری تری گلیسیرید- کلسترول- ترانس آمینازها و شمارش کامل سلولهای خونی است.
عوارض آن: شامل خشکی پوست و مخاط ها، سردرد، عوارض عصبی این دارو در حاملگی و کسانی که قصد بارداری دارند توصیه نمی شود و یکماه بعد از قطع دارو این افراد می توانند باردار شوند.
درمان های متفرقه:
تزریق داخل ضایعه استروئید: در آکنه های ندولوکستیک توصیه می شود.
لایه برداری شیمیایی: با اسید گلیکولیک و اسید سالیسیلیک که شواهد اندکی بر تاثیر مثبت وجود دارد.
پاکسازی کومدون ها: کمک کننده به شیوه های درمانی دیگر است.
روش های سایکولوژیک، هایپنوزیس، باز خود زیستی: شواهد محکمی بر تاثیر این روش ها در درمان آکنه وجود ندارد.
محدودیت های غذایی: شواهد محکمی دال بر تاثیر رژیم غذایی بر آکنه وجود ندارد.
مرجع:
www.poostnews.com