آکنه یکی از شایعترین بیماری های پوستی است و بزرگترین دلیل مراجعه افراد به متخصیصن پوست است . در مواردی نادر کودکان نیز دچار آکنه می شوند. اما زمان شروع آکنه معمولا از دوران بلوغ و در نوجوانی است البته در برخی مواقع ممکن است در بزرگسالی هم ادامه داشته باشد. برای درمان آکنه باید علل ایجاد آن بررسی شود تا از بهترین روش درمانی استفاده شود.در این مقاله به بررسی علل ایجاد و درمان آکنه می پردازیم.
عوامل ايجاد آكنه
پوست افراد مبتلا به آكنه اكثرا چرب است. در واقع غدد چربي (سباسه) پوست اين افراد نسبت به هورمونهاي آندروژن (androgen) حساس هستند. اين هورمونها كه در هر دو جنس به طور طبيعي وجود دارند، غدد سباسه ي پوست را تحريك ميكنند و اين غدد، چربي بيشتري توليد ميكنند.
بسته شدن منافذ پوست توسط سلولهاي مرده، همراه با ترشح چربي زياد، منجر به تجمع چربي در اين منافذ شده و باعث بروز جوشهاي زيرپوستي سرسياه يا سرسفيد (comedone) ميشود.
نوعي باكتري به نام P. Acne (كه در سطح پوست همه افراد وجود دارد)، در افراد مستعد آكنه، در محيط مناسب كه چربي پوست تجمع يافته، تكثير پيدا ميكند و باعث ايجاد التهاب در جوشهاي زيرپوستي و تبديل آنها به جوش هاي چركي ميشود.
گاهي آكنه همراه علائم ديگري مثل ريزش مو، موي زائد و گاها اختلال قاعدگي در خانم ها، بروز ميكند كه در اين صورت ممكن است دليل آن مشكلات هورموني باشد.
گاهي بعضي از داروها كه براي مشكلات ديگري تجويز ميشوند، ممكن است باعث بروز آكنه شوند. از جمله داروهاي كورتوني، انواعي از قرص هاي جلوگيري از بارداري و همينطور قرص ها و داروهايي كه براي بدنسازي استفاده ميشوند.
در مورد نقش رژيم غذايي در آكنه، اختلاف نظر وجود دارد. به نظر ميرسد غذاهايي كه قند خون را بالا ميبرند، باعث تشديد آكنه بشوند.در مورد تاثير ارث، مشاهده شده كه آكنه در بعضي خانواده ها بيشتر ديده ميشود. ولي شكل وراثت مشخصي ندارد.در مجموع آكنه بيماري است كه عوامل متعددي در بروز آن دخيل هستند و مجموعه ي اين عوامل در ايجاد آن نقش بازي ميكنند.
درمان آکنه
امروزه درمان های مؤثری برای آکنه وجود دارد. با درمان تقریبا تمام موارد آکنه قابل کنترل هستند. بهتر است درمان هر چه زودتر شروع شود تا شخص دچار اسکار یا جای جوش نشود.مهم است بدانیم که درمان آکنه طولانی و زمان بر است و معمولا لازم است چندین ماه پیگیری شود. متخصصین پوست، برحسب شدت و نوع آکنه، درمان مناسب برای هر بیمار را انتخاب می کنند.
درمان های موضعی
این درمان ها معمولا در آکنه های خفیف تا متوسط به تنهایی و در آکنه های شدید همراه درمان های خوراکی تجویز میشوند. این درمان ها شامل: بنزوئیل پروکسید (benzoyl peroxide)، آنتی بیوتیک های موضعی مثل اریترومایسین یا کلیندامایسین، لایه بردارها (retinoids)، آزلائیک اسید (azelaic acid) و …. می باشند.
توجه به نحوه ی مصرف آنها مهم است. به عنوان مثال، در مورد محلول های آنتی بیوتیکی و کرم های لایه بردار، لازم است که دارو به کل پوست ناحیه مالیده شود. ولی در مورد دارویی مثل بنزوئیل پروکسید، فقط باید روی جوش ها استفاده شود. از طرفی دفعات مصرف هم مهم است. ممکن است دارو برای یک یا دو بار در روز، یک یا چند شب در میان تجویز شود. توجه به توصیه های پزشک در این مورد اهمیت دارد.
کرم های لایه بردار می توانند باعث خشکی و تحریک پوست شوند. اجرای دقیق توصیه های پزشک در مورد نحوه و فواصل مصرف، استفاده از مرطوب کننده ها و ضد آفتاب بسیار مهم است.
درمان دارویی آکنه
درمان های خوراکی
این درمانها معمولا در موارد آکنه های متوسط و شدید به کار می روند.
آنتی بیوتیک ها
معمولا از آنتی بیوتیک هایی از خانواده تتراسیکلین یا اریترومایسین استفاده میشود. حداقل زمان مصرف آنتی بیوتیک دوماه است. تحت نظر پزشک، درمان با آنتی بیوتیک معمولا تا ٦ ماه یا تا بهبود ضایعات ادامه میابد. نحوه ی مصرف آنها هم مهم است. دفعات و زمان مصرف، مصرف با یا بدون غذا و تداخل دارویی آنها همه توسط پزشک شما در نظر گرفته می شود.
داروهای هورمونی
در خانم ها، انواعی از قرص های جلوگیری از بارداری در درمان آکنه به کار میروند. برای مشخص شدن اثر، باید حداقل ٤-٣ ماه مصرف شوند. دوره ی درمان بر حسب نظر پزشک میتواند ١٢-٦ ماه یا بیشتر باشد.
البته توجه به عوارض این داروها هم مهم است. از جمله خطر ایجاد لخته خون که در افراد چاق و سیگاری بیشتر است.
روآکوتان
این دارو(Roaccutane, isotretinoine)، از مشتقات ویتامین آ می باشد. داروی قوی و بسیار مؤثری است که تا ٢-١ سال بعد از پایان دوره ی درمان هم آکنه را میتواند کنترل کند. این دارو فقط توسط متخصصین پوست تجویز می شود. ملاحظاتی در مصرف این دارو وجود دارد که باید حتما در نظر گرفت.
مهم ترین مورد این است که خانم های در سن باروری، از یک ماه قبل، در حین درمان و تا یک ماه بعد از پایان درمان، باید جلوگیری مطمئن از بارداری داشته باشند. اگر در این مدت بارداری اتفاق بیفتد، خطر آسیب به جنین وجود دارد.
بررسی های آزمایشگاهی مختلف قبل و در حین درمان توسط پزشک انجام می شود که باید حتما پیگیری شود تا عارضه ای ایجاد نشود.
مصرف این دارو باعث خشکی پوست، لب و مخاط چشم می شود. مرطوب کننده های مناسب برای پوست و لب و گاها قطره ی اشک مصنوعی برای بیمار تجویز می شود.
در شروع درمان ممکن است در چند هفته ی اول ضایعات جوش تشدید شوند که موقتی است و به دنبال آن بهبود آغاز می شود.
طول دوره ی درمان به طور متوسط حدود ٦ ماه است. البته دوز و میزان مصرف دارو و مدت درمان توسط پزشک تعیین می شود.
با رعایت موارد احتیاط، مصرف دارو تحت نظر متخصص پوست بدون خطر خواهد بود و نتایج درمانی بسیار خوبی به دست میاید.
درمان های غیر دارویی
با صلاحدید پزشک میتوان برای از بین بردن جوشهای زیرپوستی و جای جوشها از روشهایی مثل: پاکسازی پوست، پیلینگ، میکرودرم ابریشن، لیزر و آر-اف (RF) استفاده کرد.
لیزر Fractional Co2 با لایه برداری از سطح پوست، میتواند باعث رفع جوش های زیرپوستی سرسیاه و سرسفید، منافذ باز پوست، لک های ناشی از جوشهای قبلی و اسکارها بشود.
مرجع:
drkiafar.com
ویدیو پیشنهادی این مقاله :